PMFBY 2025: तंत्रज्ञानामुळे crop insurance मध्ये काय बदल?

PMFBY 2025: तंत्रज्ञानामुळे crop insurance मध्ये काय बदल?

PMFBY – Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana ही योजना शेतकऱ्यांच्या उत्पादन संरक्षणासाठी २०१६ मध्ये सुरु करण्यात आली होती. आता २०२५–२६ मध्ये ₹69,515 कोटींच्या निधीत त्याचे विस्तार व सुधारणा करण्यात येत आहेत, ज्यात YES‑TECH व WINDSसारख्या नव्या तंत्रज्ञानांचा समावेश आहे।

PMFBY 2025 CROP INSURANCE DATA (निधी कोटी मध्ये)

1. बजेट व कालावधी

केंद्र सरकार ने संस्थेचा कालावधी २०२५–२६ पर्यंत वाढविला असुन एकूण ₹69,515 कोटींचा निधी मंजूर केला आहे  यामध्ये FIAT अंतर्गत ₹824.77 कोटी तंत्रज्ञानासाठी राखीव ठेवण्यात येणार आहेत.

 YES‑TECH – yield estimation साठी digital पद्धत

YES‑TECH मध्ये satellite आणि remote sensing द्वारे शेतांच्या उत्पादनांचे निरीक्षण केले जाईल. त्याला किमान ३०% weightage दिले जाईल. आत्ता सहा राज्यांमध्ये दावा केला जात आहे, त्यात MP मधे ही पद्धत १००% अंमलबजावणी झाली आहे.

Automatic Weather Station in rural India under WINDS

3. WINDS – local हवामानाचे निरीक्षणWINDS अंतर्गत ब्लॉक स्तरावर Automatic Weather Stations आणि ग्राम स्तरावर Automatic Rain Gauges बसवले जात आहेत. याचा हेतु hyper‑local हवामान माहिती गोळा करून accuracy वाढवणे, ज्यामुळे claim प्रक्रियेत गती येईल.

4. फायदा काय? शेतकरी काय म्हणतात?

   Transparency वाढली, delays कमी झाली.

 ९७%+ claims वेळेत पूर्णत्वास पोहोचल्या आहेत परंतु काही राज्यांमध्ये premiums जास्त व payouts कमी, तसेच localized losses सुरक्षित होत नाहीत.

5. आव्हाने आणि सुधारणा गरजेचे मुद्दे

महाराष्ट्रात २०२३–२४ दरम्यान premiums ₹52,969 कोटी जमा झाले, पण payouts ₹36,350 कोटी राहिले—यात ४५% चा तोटाही दिसून आला. तसेच isolated losses आणि mid-season damages वगळण्यात आल्या, ज्यामुळे अनेक शेतकरी गैरसोयीचे झाले आहेत.

6. पुढचं काय अपेक्षित?

शासकीय अधिकाऱ्यांनी “lab to land” धोरण ज्यादा आदर्शपणे राबवायला हवे असे म्हटले आहे, ज्यामुळे शास्त्रज्ञ आणि शेतकरी यांचा संवाद सुधारेल.

निष्कर्ष

PMFBY २०२५ मध्ये तंत्रज्ञानाचा भरपूर समावेश आणि मोठे बजेट म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी मोठा आधार आहे. पण payouts आणि premiums मधील अंतर कमी करणे, localized losses समाविष्ट करणे, यावर अजून लक्ष देणे गरजेचे आहे.

तुमचा अनुभव काय आहे? तुम्हाला जिल्ह्यात काय बदल झाले आहेत? खाली कमेंट करा – सर्व शेतकऱ्यांना लाभ होऊ शकतो.

"हा शेतकी सेन्सर तुम्हाला अचूक हवामान माहिती देतो – इथे पाहा"➡️https://amzn.to/3I17QIj